IDFA: Muziek

Eigenlijk is het ieder jaar hetzelfde liedje.
Er zijn ontroerende, schokkende, ongelofelijke en inspirerende documentaires, maar de leukste zijn toch nog altijd de muziekdocumentaires. Ik herinner me To Tulsa and Back, een roadmovie over J.J. Cale in 2005, The Power of Song over folkzanger Peete Seeger in 2007, The Audition van vorig jaar, over jonge mensen die meedoen met een operaconcours, en natuurlijk I'm your Man, de film over Leonard Cohen die mijn wereld letterlijk veranderd heeft.

Ook dit jaar waren er weer muzikale verrassingen die me al dat andere wereldleed even deden vergeten.
Om te beginnen was daar Kinshasa Symphony, een film over een amateur symfonieorkest in de hoofdstad van Congo, een land dat verscheurd wordt door oorlogen en misstanden. In deze film niets van dat al. Deze film toont dat muziek verbroedert, letterlijk. Het Orchestre Symphonique Kimbanguiste werd vijftien jaar geleden opgericht en bestaat nu uit ongeveer tweehonderd spelers en zangers. We volgen er een paar, die praten over hun instrument, over repeteren buiten de repetities om (van cd) en over hoe klassieke muziek in de Afrikaanse samenleving past. Wanneer afgesloten wordt met een uitvoering van de Negende Symfonie van Beethoven, en er in Afrikaans Duits Alle Menschen werden Brüder gezongen wordt, realiseer je je dat het de post-koloniale gedachten van Europeanen zijn die zich verbazen over de combinatie van mensen, locatie en muziek. Voor de uitvoerenden is muziek muziek. Niets meer en niets minder.



Dat muziek verbroedert bewijst ook Socalled, in The Socalled Movie, voorheen Socalled Heavy J, een Canadese artiest wiens veelzijdigheid alleen getoond kan worden in achttien korte films. De muzikant is de uitvinder van de klezmerhop en klezmerfunk, de goochelaar toont verschillende trucjes die hij met engelengeduld geoefend heeft, en neemt hij als filmmaker een deel van de documentaire over voor zijn eigen filmpjes.
Socalled is een jongen om blij van te worden. Iemand die nergens bang voor lijkt te zijn en die mensen bij elkaar brengt die elkaar anders nooit ontmoet zouden hebben. Inspiratie alom!